“Mönü” (Yemek Listesi)
Bir restorana,çorbacıya veya kafeye gittiğimizde, özel bir davet düğün,nişan,iş yemeği ve her türlü kutlama yemeklerinde masalarımızda yiyeceklerle ilgili bilgi veren dekorlu ya da sade bazen de çok göz alıcı listelerle karşılaşırız. Bu listeler için de uluslar arası deyim haline gelmiş (mönü)veya (menü) adını kullanırız.
Menü demek,iki anlamda kullanılır. Birincisi, sofraya gelen yiyecek içeceklerin bütününü ifade eder. İkincisi ise, bu yiyeceklerin yazılı olduğu kağıtlardan oluşur. Doğum yeri İtalya’dır fakat, isim babası ise Fransız mutfağına aittir.
Menü hazırlamak müessesenin kalitesi ile doğru orantılıdır. Menüler, temiz olmalı, hijyen kurallarına göre korunmalıdır. Ayrıca, menüler sezona göre hazırlanmalıdır. Menülerde daha çok tercih edilen veya edilmeyen yiyecekler takip edilmeli ve belirli aralıklarla yenilenmelidir.
Menü planlarken fiyatlar,çevrede yaşayan insanların sosyo-ekonomik durumları, herkesin bütçesine uygun olup olmaması,sayısal çokluğa göre mutfağın kapasitesinin düşürülmesi, mevsimine göre sebze meyve ve balık gibi ürünlerin üretilmemesi göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü,menüde var olan bir yemeğe yok demek gerçekten profesyonel bir davranış değildir. Bir menü hazırlarken,yazı şekli sade olmalı desen ise yemeği amacına uygun olmalıdır. Yemeğin adının yanında içerik olarak içinde kullanılan ürünler ayrıntılı olarak belirtilmelidir.
Fiyata göre,özel organizasyonlarda,ziyafetlerde,fiyatlar; presentasyon şekli,mönü içeriğinin görüntüsü misafirin isteğine göre tasarlanır. Bir de bazı işyerlerinde başka firmalar için reklam yazan menü ve menü servis altı kullanır.(tabi tasarruf amacıyla). Ancak doğru değildir. Menü, amacının dışında kullanılmamalıdır. ayrıca aşçıbaşı, satış yöneticileri tarafından düzenlenen menülerde dikkat edilmesi gereken bir çok ayrıntı vardır.
Öncelikle, bütçeye göre menü düzenlenmeli ve menüler kalori hesapları yapılarak planlanmalıdır. Örneğin, giriş,ara sıcak,ana yemek(et,balık,tavuk), tatlı gibi bir menü hazırlarken zeytinyağlıdan, meze tabağına kadar renk planlanması yapılmalı, her şey göze hoş görünmeli ve protein,karbonhidrat,glikoz gibi bütün kalori detayları düzenlenmelidir. Porsiyonlar ise yemek sayısının azlık-çokluğuna göre hesaplanmalıdır.
Menü oluşturmak gerçekten bir yetenek ve birikim gerektirir. Bazen hanımların çay günlerinde hazırladıkları menüde genellikle çeşit bol olsun herkes doysun diye planlanmadan yapılan hamurlu ve lifli yiyeceklerin çokluğu gerçekten kilo aldırır. Gördüğüm, börek,çörek çeşitleri, kısırlar,hamurlu tatlılar..bilgilendirmek amacıyla söylüyorum çok çeşit iyi sofra anlamına gelmez. Lezzetli olsun ve yeteri kadar olsun. Lezzet damaklarımızda ve aklımızda kalsın.
Biz millet olarak misafir ağırlamayı gerçekten çok seven bir toplumuz ve sofraları zengin bir toplumuz. Gelen her misafire;” aç mısınız börek yaptım çok güzel bir tadına bak” ve buna benzer bir çok cümleleri yöneltiriz. Ancak, annelerimize, ev hanımlarımıza ve meslektaşlara iletmem gereken şey, çok zorlamamak ve yemek gibi tadında bırakmak ve güzel,doğru menüler hazırlayıp misafirlerimizi iyi ağırlamak.
Özlü sözler:
- Misafir on kısmetle gelir, birini yer, dokuzunu bırakır
Misafir kısmeti ile gelir; onun yediği, içtiği ev sahibine yük olmaz.(atasözü) - Zararlı şeyden az yemek, faydalı şeyden çok yemekten daha iyidir. (Hipokrat)